poniedziałek, 7 września 2015

Miesiąc Jęzków - angielski vs. francuski

Dzisiaj kolejna wpis w ramach Miesiąca Języków - tym razem o francuskich słowach w języku angielskim. Ostatnio pisałam o różnych odmianach języka angielskiego.



Na początek kilka słów i wyrażeń, które mogą poniekąd kojarzyć się z językiem francuskim:


French fries (AmE) = chips (BrE) - frytki --> Polecam świetny wpis z kartami obrazkowymi do wydrukowania o różnicach w słownictwie British English i American English u Marysi FullOfIdeas.pl

To take a French leave - wyjść po angielsku (bez pożegnania)

I jeszcze... wiedzieliście, że Kanał La Manche to po angielsku English Channel?

Pardon my French / Excuse my French - przepraszam, że przeklinam

Merowing w "Matrixie" mówi: "Swearing in French is like wiping your ass with silk". Zgadzacie się?


A teraz trochę o historii języka angielskiego. Jak wiemy, w 14. października 1066 roku odbyła się bitwa pod Hastings. Anglię najechali Normanowie, pochodzący z północy Francji. Wilhelm Zdobywca (William the Conqueror) został królem i... zaczęło się. Przez 400 lat język angielski (wówczas staroangielski, czyli Old English) czerpał garściami z języka francuskiego. Wiele słów przetrwało po dziś dzień.

Między 1100 a 1500 rokiem do języka angielskiego weszło około 1000 słów pochodzenia francuskiego, 3/4 z nich jest nadal w użyciu.

Są to np. takie słowa:
- domowe: blanket, ceiling, chair, dinner, fruit, lamp, table
- naukowo-kulturalne: dance, grammar, literature, medicine, music, painting, poet, square
- prawnicze: crime, judge, prison, punish
- przyrodnicze: flower, forest, river, mountain, ocean

Francuskie słowa wyparły też wiele słów ze staroangielskiego. Stąd np. słowo people. Czasami też zachowały się zarówno angielskie słowa, jak i francuskie, bardzo zbliżone znaczeniowo, np.:
- ask (Old English) - demand (French)
- wedding (OE) - marriage (F)
- king (OE) - sovereign (F)

Poza tym - francuski był w tym czasie językiem nauki i dworu, czy też po prostu klasy wyższej. I tak na przykład ludzie na polu używali słów pochodzenia staroangielskiego: cows, sheep, pigs, a ludzie z klasy wyższej, widzący już produkt końcowy korzystali z francuskich słów: beef, mutton, pork.

I jeszcze jedna ciekawostka - angielskie końcówki -ly czy -ful dodawano do angielskich słówek i w ten sposób powstały wyrazy: gently, beautiful, peaceful.

P.S. Lubię śledzić pochodzenie, etymologię słów. Taka podróż do głębin, do korzeni jest niezwykle interesująca. W filozofii nazywa się to hermeneutyką. Przy okazji polecam słownik: http://www.etymonline.com/
Profesor Tolkien też tak miał. On sobie budował wokół jednego słowa całe historie, a nawet pisał o tych słowach książki (oprócz tego, wymyślał oczywiście też swoje słowa). Podobno tak właśnie powstał "Hobbit" - od słowa przypadkowo zapisanego na marginesie pracy jednego ze swoich studentów.
W słowach, w ich pochodzeniu jest po prostu coś pociągającego, zapraszającego do odkrycia. Z każdym słowem wiąże się jakaś historia, czasami sięgająca dziesiątków pokoleń i setek lat.
Z kolei często też z jakimś słowem wiąże się nasza osobista historia. Bardzo często tak mam, że potrafię wskazać jakieś źródło - film, książkę, piosenkę, gdzie po raz pierwszy usłyszałam to słowo (oczywiście angielskie). Też tak macie? To chyba się wiąże jakoś z pamięcią słuchową, mimo że przez wiele lat myślałam, że takowej nie posiadam :D

W przygotowaniu tego posta pomogła mi ta jakże ciekawa książka:



Polecam świetny filmik o historii języka angielskiego:

 
Na koniec jeszcze 2 obrazki. Porównajcie sobie kolory po angielsku i francusku:


A tutaj słowa pochodzące z francuskiego ujęte w ładnej grafice:


Gdyby ktoś był żądny wiedzy to polecam jeszcze 2 linki z Wikipedii - znajdziecie tam szczegółową listę słów i wyrażeń w języku angielskim z języka francuskiego. Warto sobie uświadomić, jak wiele z nich używamy też w języku polskim :)
List of English words of French origin
List of French expressions in English


Zajrzyjcie też, co o języku francuskim z różnych perspektyw napisały moje blogowe koleżanki:

Angielski
Angielski C2- French czyli trochę o tym co ma piernik do wiatraka - http://angielskic2.pl/uncategorized/french-czyli-troche-o-tym-co-ma-piernik-do-wiatraka/
Specyfika języka - Francuski od kuchni http://specyfikajezyka.blogspot.com/2015/09/francuski-od-kuchni.html

Chiński
Biały Mały Tajfun - Francuska "koncesja" - http://baixiaotai.blogspot.com/2014/08/francuska-koncesja.html

Francuski
Love for France - Alzacki w pigułce czyli podstawowe słówka dla laika - http://loveforfrance.com/alzacki-w-pigulce/
Francuskie i inne notatki Niki - Amerykanin w Paryżu, czy Amerykanin w Brukseli? - http://notatkiniki.blogspot.com/2015/09/amerykanin-w-paryzu-czy-amerykanin-w.html
Français mon amour - Moja francuska historia
http://francais-mon-amour.eu/2015/09/moja-francuska-historia/
Madou en France - La playlist du Québec, czyli co mi w duszy gra
http://www.madou.pl/2015/09/playlist-du-quebec.html

Hiszpański
Hiszpański na luzie - Jak Hiszpanie żegnają się po francusku http://www.hiszpanskinaluzie.pl/2015/09/jak-hiszpanie-sie-zegnaja-po-francusku.html

Kirgiski
O języku kirgiskim po polsku - Skrzynia przodków, czyli co robi Francuzka w kirgiskim filmie
http://kirgiski.pl/2015/09/skrzynia-przodkow-czyli-co-robi-francuzka-w-kirgiskim-filmie/

Niemiecki
Niemiecka Sofa - Czemu Niemcy śmieją się z Francuzów?
http://niemieckasofa.pl/2015/09/czemu-niemcy-smieja-sie-z-francuzow/
Językowy Precel - W poszukiwaniu niemieckich śladów we Francji
http://dianakorzeb.pl/2015/09/07/w-poszukiwaniu-niemieckich-sladow-we-francji/

Rosyjski
Rosyjskie Śniadanie "Miłość rosyjskiego do francuskiego"  http://www.rosyjskiesniadanie.pl/2015/09/milosc-rosyjsko-francuska/

Szwedzki
Szwecjoblog - Francuscy fałszywi przyjaciele - http://szwecjoblog.blogspot.com/2015/09/miesiac-jezykow-francuscy-faszywi.html

Włoski
Wloskielove - Scusate il francesismo czyli francuski we włoskim - https://wloskielove.wordpress.com/2015/09/07/francesismo-francuski-we-wloskim
CiekawAOSTA - Valle d'Aoste i francuskie rozterki
-http://ciekawaosta.pl/vallee-daoste-i-francuskie-rozterki/

23 komentarze:

  1. Nie wiedziałam o English Channel :D Ach, ci Anglicy... :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja o English Channel dowiedziałem się z... Top Gear :) Z pięknego odcinka, w którym Clarkson, Hammond i May przemierzali Kanał w samochodach. A w sumie Top Gear to całkiem fajny program do nauki angielskiego. Co prawda większość o samochodach, ale i o UK jako takim też można się coś niecoś dowiedzieć :)

      Usuń
  2. Jak widać francuski bardzo wpływał na angielski. Ciekawy wpis nawiązujący i do historii języka i do tego gdzie te wplywy mozna znalezc teraz

    OdpowiedzUsuń
  3. Angielski i francuski wpływały na siebie wzajemnie, bardzo ciekawe są te korelacje. Fajnie było o tym przeczytać od tej drugiej strony ;) zabawne jest, że słowo people pochodzi z francuskiego, a w samym francuskim jest ono obecnie anglicyzmem oznaczającym celebrytów :P (od magazynu People)

    OdpowiedzUsuń
  4. Miałam kiedyś ucznia. Całkiem dobrze znał angielski, francuskiego dopiero zaczynał się uczyć. Jak brakowało mu jakiegoś słowa, próbował przeczytać angielskie słowo na modłę francuską i w ten sposób dość często wychodził obronną ręką ze swoich językowych opresji :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I ja teraz mam takiego ucznia, ale jego skuteczność w zgadywaniu nie jest zbyt duża ;)

      Iza, wpis bardzo ciekawy! Zaskoczyłaś mnie francuskim pochodzeniem nazw mięs!

      Usuń
  5. Fajnie popatrzec z odwrotnej strony (tzn nie od francuskiej):) Sporo ciekawostek:)

    OdpowiedzUsuń
  6. Pamięć do słów - też to mam! :o
    Bardzo obszerny wpis, poruszyłaś bardzo dużo różnych kwestii :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Dlatego mam niezwykłą uciechę ucząc się teraz francuskiego, wystarczy pogmerać z końcówką i od razu człowiek wydaje się bardziej obcykany w słownictwie ;). Fajnie, że podrzuciłaś filmik, miałam w planie go obejrzeć, ale ciągle zapominałam, a teraz jest po temu najlepsza okazja :D.

    OdpowiedzUsuń
  8. Pamiętam z zajęć przede wszystkim podział na mięsa - słowa pochodzące z franc. i zwierzęta, z których pochodzi mięso - j. ang.
    Też interesuje mnie etymologia wyrazów, moja praca magisterska wymagała takich poszukiwań :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O! A o czym pisałaś swoją pracę?

      Usuń
    2. Zmiany semantyczne w polach znaczeniowych, trochę pracowałam z OED i to była ta najprzyjemniejsza część.. :)

      Usuń
  9. Bardzo ciekawy wpis :) Też interesuję się etymologią, mam w domu słownik Brucknera i od czasu do czasu jak mnie najdzie to sprawdzam w nim pochodzenie różnych polskich słów.

    OdpowiedzUsuń
  10. Dziękuję za polecenie! :)

    A nawet nie wiedziałam, że tak to jest z tym francuskim wyjściem. u nas jest angielskie, a jakoś nigdy nie zastanowiłam się nad tym jak to jest po angielsku.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A co do kolorów, to moje przedszkolaki, uczące się ze mną francuskiego, zawsze mają problem z "bleu", który wmawiają jak "blue"... usilnie próbuje to zmienić ;)

      Usuń
    2. A co do kolorów, to moje przedszkolaki, uczące się ze mną francuskiego, zawsze mają problem z "bleu", który wmawiają jak "blue"... usilnie próbuje to zmienić ;)

      Usuń
    3. Marysia- nie tylko przedszkolaki mają z tym problem ;)

      Usuń
  11. Dziękuję za polecenie! :)

    A nawet nie wiedziałam, że tak to jest z tym francuskim wyjściem. u nas jest angielskie, a jakoś nigdy nie zastanowiłam się nad tym jak to jest po angielsku.

    OdpowiedzUsuń
  12. Na studiach historia języka angielskiego, nienawidzona przez większość, była jednym z moich ukochanych przedmiotów. Uwielbiałam zajęcia, uwielbiałam o tym czytać, wiele rzeczy mnie mocno zaszokowało. :) Na pewno nieco w rozumieniu tego wszystkiego pomogła nauka niemieckiego. Thou art, mój hit :D

    OdpowiedzUsuń
  13. A co do La Manche, to zawsze dzieciakom na korkach muszę tłumaczyć, dlaczego Anglicy mówią po swojemu. :)

    OdpowiedzUsuń
  14. Tzn. 'people' wyparło jakieś angielskie słowo?

    OdpowiedzUsuń
  15. Mnóstwo osób, które nie miały okazji nauczyć się języka angielskiego w szkole, decyduje się na nadrobienie zaległości na specjalistycznych kursach. Taki krok nie powinien nikogo dziwić, ponieważ dobra znajomość tego właśnie uniwersalnego języka jest bardzo istotną umiejętnością nie tylko na współczesnym rynku pracy, ale także w życiu prywatnym.
    https://angielski-robin.pl/jezyk-angielski-dlaczego-warto-powaznie-zastanowic-sie-nad-jego-nauka/

    OdpowiedzUsuń
  16. Język francuski brzmi fanatycznie, dlatego mi się podoba, jednak wydaje mi się, że to angielski jest bardziej przydatny w życiu codziennym.

    OdpowiedzUsuń